Danas je u Budvi održan sastanak organizacionog odbora OBNOR-a 1941 – 1945. Herceg Novi, Kotor, Tivat i Budva u vezi svečanosti povodom obelježavanja 75 godina od osnivanja Prve bokeške NO udarne brigade. Na sjednici kojom je predsjedavao prof. Ljubenko Borović, predsjednik organizacionog odbora, jednoglasno su dogovorene obaveze i donešen plan aktivnosti obilježavanja ovog velikog jubileja.
Poziv za dostavljanje podataka o borcima Bokeljske brigade
Ove godine se navršava 75 godina od formiranja Prve Bokeljske NOU brigade u čiji su sastav, u najvećem dijelu, ušli građani opština Kotora, Herceg Novog, Budve, Tivta i Trebinja, kao i građani opština Crne Gore i šire kuda je ova brigada prošla i učestvovala u oslobađanju najvećeg dijela opština u Crnoj Gori i šire, a što se vidi iz priložene karte njenog ratnog puta.
Kako su borci ovih opština i njihovi potomci i poštovaoci istinski sljedbenici ideja NOB-a i KPJ, oni osjećaju obavezu i dužnost prema borcima koji su dali svoje živote ili učestvovali u borbama za slobodu Jugoslavije, a posebno Crne Gore.
Brigada je formirana 05. 10. 1944. godine u Konjskom (Zubci), opština Trebinje.
Na prvom zasjedanju Zemaljskog antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Crne Gore i Boke, održanog 1943. godine u Kolašinu, ovu ideju je prvi put javno izneo delegat iz Boke Mato Petrović, koji je pored ostalog istakao: “…Boka ima danas toliko boraca da bi mogla formirati Bokeljsku brigadu. Ja mislim da bi narodu Boke ispunili želju formiranje te bokeljske brigade i da bi na taj način ta prva brigada stvorila i drugu brigadu”.
Ovu ideju o potrebi formiranja veće operativne jedinice ponovio je na drugom zasjedanju ZAVNOCG i B vijećnik iz Boke Dušan Radonjić slijedećim riječim: ”…Narod vjeruje da nije daleko dan kada će narodno oslobodilačka vojska stupiti na tle Boke. Pozdravljam odluku Štaba II udarnog korpusa da se formira Bokeljski bataljon, a mi ćemo se potruditi da ovaj bataljon naraste u Bokeljsku brigadu”.
Prva bokeljska brigada formirana je na osnovu naredbe Štaba II udarnog korpusa NOVJ br. 518 od 29. 09. 1944. godine, kada je određen i komandni kadar. Vrhovni štab NOV i POJ na predlog ovog štaba odobrio je i naredio formiranje I Bokeljske NOU brigade.
U sastav brigade ulazi Udarna grupa od tri bataljona koji su se nalazili u sastavu Primorske operativne grupe i novopridošli dobrovoljci iz Boke Kotorske i crnogorskog primorja. Na osnovu ovlašćenja Štaba II Udarnog korpusa, sam čin formiranja Bokeljske brigade izvršio je Štab POG na dan 05. 10. 1944. godine u selu Konjskom u prisustvu političkog komesara POG Boška Đuričkovića. Tom prilikom brigada je imala 4 bataljona i oko 800 boraca koji se tokom svog borbenog djelovanja povećavala, jer je to bio odraz stvarnog raspoloženja naroda Boke prema NOP-u, da bi do kraja ratovanja brojčano narasla na preko 3 000 boraca.
Vrhovni štab NOV i POJ je postavio i Štab I Bokeljske NOU brigade: za komandanta brigade Jovanović Danila Božo, za zamjenika komandanta Boreta Nika Joko. Za političkog komesara brigade imenovan je Petrović Ivana Mato, a za njegovog zamjenika Nedigović Sava Milo. Za intendanta Vuksanović Boža Mitar. Pored ovih imenovani su: za pomoćnika polit komesara Mihaljević Sava Jovo, a za sekretara SKOJ-a brigade Rizoniko Anta Marija i Danilović Božo, za oficira OZNE brigade Šoljaga Laza Stevo i obavještajni oficir Rajčević Radojice Vuksan.
Ova brigada svoj prvi borbeni okršaj imala je na Ledenicama u sukobu sa nijemcima koji je uspješno obavila i presjekla njemačku odstupnicu. Ona je učestvovala u oslobađanju skoro svih gradova Crne Gore Prijepolja i Metohije do Prizrena što se može vidjeti i iz priložene karte njenog borbenog puta. Ona je za veoma kratko vrijeme iskazala sve osobine koje su krasile starije borce Orjenskog i Primorskog bataljona i po borbenosti i političkoj svijesti stala uz rame sa borcima starijih proslavljenih brigada i time opravdala povjerenje koje im je ukazano od strane Partije i naroda.
Za svoje zapažene uspjehe u borbi protiv okupatora i domaćih izdajnika i za dosledno sprovođenje politike bratstva i jedinstva, dobitnik je značajnog narodnog priznanja u vidu dva visoka odlikovanja – Orden zasluga za narod sa zlatnom zvijezdom i Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vijencem.
Ovaj kratki izvod iz djelovanja ove brigade obavezuje nas da se njenim borcima sa pijetetom i dužnim poštovanjem podsjećamo sa obavezom da se nikad ne zaborave jer oni svoje živote su žrtvovali za slobodu domovine. Išli su da oslobađaju ne samo opštine Crne Gore nego i šire kao vitezovi bez straha i mane, radi čega su i zaslužili da ih se sjećamo i ne zaboravimo.
Ovaj kratak izvod o I Bokeljskoj NOU brigadi, kao i prilozi neka Vam posluže da čitaoci sa boračkim organizacijama opština i građanima razmijene mišljenje i saznanje da li u vašoj opštini ili bilo kom regionu ima živih boraca Bokeljske brigade i dostave njihova imena organizacionom odboru za obilježavanje ovog jubileja čiji je predsjednik Ljubenko Borović.
Organizacioni odbor
predsjednik Ljubenko Borović
